Arver la spina, emplenir il migiel cun aua e silsuenter guder l’aua clara e frestga d’excelenta qualitad. Quei ei oz gl’entir striegn en nies mintgadi ed en nossas casadas. Quei fatg secapescha denton buca da sesez ed aschi sempel eis ei era buc, avon che l’aua cula ord la spina.

Sonda, ils 7 da zercladur ha’l Provediment d’aua Medel/Lucmagn envidau la populaziun Medelina per prender investa dils implonts d’aua da beiber. Suenter 6 onns da grondas sanaziuns ed investiziuns ei il provediment d’aua oz en tut ils vitgs dalla vischnaunca en in fetg bien stan.

Nos geniturs san co ei era dil temps nua las casadas eran aunc buca colligiadas cun aua. Las casarinas havevan adina en cuschina sper la platta da fiug entginas sadialas ni cuppas emplenidas cun aua. Quella vegneva duvrada per cuschinar e lavar giu la vischala. La damaun vegneva mintgamai scaldau aua sin la platta da fiug e derschiu l’aua caulda en in lavor, silsuenter vegneva tal deponius en stiva. Leu selavava l’entira famiglia e fageva la highiena persunala. En cuschina er’ei buca plaz avunda. Inaga per jamna vegnev’ei purtau en stiva ina bugnera ord lenn ed emplenida cun aua. Silsuenter stuevan ils affons e carschi far bogn. L’aua vegneva buca midada suenter mintga persuna ch’era stada en bugnera. Da quels onns era l’aua pli custeivla che oz. Da far bogn ni far la duscha mintgadi sco quei ch’igl ei oz usit, da quei savevan nos geniturse mo semiar. Els vitgs sesanflavan fontaunas e begls ed ord quels stuevan las casarinas purtar l’aua mintgadi en lur casas. Ils medems begls duvraven era ils purs per buentar lur muvels. Jeu sai s’imaginar ch’ei deva sper quels begls e fontaunas mintgaton dètgas discussiuns e sescuntradas. Oz ein nossas fontaunas mo aunc en funcziun ord vesta culturala. Diever vegn strusch pli fatg da tallas. Las stallas modernas ein colligiadas cun aua e mo paucs purs buentan lur muvels els begls. Aschia ch’ins astga senz’auter pretender, che l’aua vegneva appreziada pli fetg da nos geniturs che da nus oz!

Pil vitg da Platta ei la colligiaziun en las casadas succedida pér ils onns 60 dil tschentaner vargau. A Curaglia ed els auters vitgs entuorn ils onns 50.

Il fevrer 1962 tier la construcziun dalla punt a Platta – Drual

Ils bischels per la colligiaziun dall’aua ei gest vegni tschentai el betun dalla punt

Ils 15 da zercladur digl onn 2004 ha la vischnaunca surdau al biro d’inschignier Lutz / Schmid a Cuera l’incarica per schar elavurar in project general per tuttas 4 corporaziuns d’aua sigl intschess dalla vischnaunca. Il november digl onn 2007 eran quels 4 projects sin meisa. Igl ei lu semussau ualti spert, ch’entgins reservuars ed implonts d’aua sesanflavan en in schliet stan. Igl Uffeci per la segirtad da victualias e la sanadad d’animals ha sinaquei medemamein fatg diversas pretensiuns. Ils vitgs ed uclauns en vischnaunca ein spatitschai sur grondas distanzas. Il diember dalla populaziun ei denton buca aschi gronds, ch’ins savess finanziar las cumparts restontas senza sbursar massivamein la cassa communala mo era quel da mintga singul abonnent. Actualmein havein nus 265 abonnents e tals ston pagar ils cuosts restonts. Aschia eis ei sper seresultau, ch’ina fusiun a mo ina corporaziun d’aua ei evidenta e necessaria. Il davos da mars digl onn 2008 ein las 4 corporaziuns vegnidas fusiunadas sut il num «Provediment d’aua Medel/Lucmagn». Ussa han las sanaziuns previdas saviu vegnir instradadas. Gia alla radunonza da fusiun ei vegniu concediu in credit da 2.2 milliuns francs per l’emprema sanaziun. Il fevrer digl onn 2012 ei puspei vegniu concediu dalla radunonza generala in credit da 1.4 milliuns per la secunda prioritad. Entochen il di dad oz ei vegniu investau varga 3.4 milliuns francs pil provediment d’aua dalla vischnaunca da Medel.

Per il vitg da Soliva ei vegniu construiu in niev reservuar ed ina nova staziun da pumpadi a Plimatta. Il vitg da Curaglia ha stuiu vegnir colligiaus cul vitg da Platta per garantir a Curaglia in diember sufficient d’aua. Il reservuar da Surseivs / Gliarauns ha stuiu vegnir prius ord funcziun. Ina sanaziun rigurusa dallas fontaunas e dil reservuar a Fuorns ei era vegnius menaus atras. Plinavon ein l’entira reit e tuts reservuars vegni colligiai cun electricitad e cun in sistem da controlla electronic dalla fatschenta Ritop. A Baselgia ei vegniu baghiau ina staziun da controlla e da reducziun per l’aua che flessegia encunter Curaglia. Giu Fadretsch ei vegniu installau las apparaturas electronicas necessarias per controlla digl entir provediment d’aua. Ils responsabels san ussa controllar da casa anora las datas electronicas. A Stagias ei vegniu baghiau da niev duas staziuns da reducziun ed il reservuar ei era vegnius sanaus e plinavon vegniu montau ina turbina per producir energia pigl agen diever. Quei ein stadas las pli grondas lavurs ed investiziuns eifer quels 6 onns.

A Stagias avon ina magnifica culissa da bellezi’aura fai fom suenter haver priu investa dils objects dil Provediment d’aua

La sonda vargada ei vegniu organisau in di dallas portas aviartas e tut tgi che ha giu interess ha saviu prender investa dils differents objects. Igl interess per aschia in grond project sur tonts onns ora ei staus plitost pigns. Ver 40 persunas han priu part al gentar ch’ei vegnius sponsuraus dallas fatschentas ch’ein stadas cumpegliadas vid il baghiar. Da menziunar ei aunc, ch’igl inschigneur Placi Lutz, ch’ei staus dapi l’entschatta nossa persuna responsabla per quella gronda lavur va ussa en pensiun. Aschia ha el astgau finir giu in grond project en sia vischnaunca nativa.

Ils planisaders avon lur ovra.

Seniester Robert Casanova ed igl inschignier responsabel Placi Lutz, avon il reservuar da Mutschnengia

In grond agid finanzial ha igl Agid da Muntognas contribuiu vid ils cuosts. Plinavon astg’ins era numnar la fatschenta da cuntials Victorinox, che ha gidau a purtar il buordi finanzial cun ina biala summa. Vischnaunca, Cantun e Confederaziun mo era la segirada da fiug han contribuiu lur cumparts tenor las leschas vertentas. La vischnaunca ha susteniu cun ina cumpart da 10%.

Lein pia patertgar la proxima ga cun nus arvein la spina per emplenir nies migiel cun aua schubra e frestga, tgei che stat tut davos quei fatg. Nos geniturs san ei, lein pia era nus pli giuvens ch’essan vegni tratgs si en in mund d’abundonza appreziar pli fetg quei scazzi, che secapescha oz gie da sesez.