Nus analisain da moda anonimisada las infurmaziuns da noss utilisaders per pudair porscher in meglier servetsch e satisfar a lur basegns. Questa pagina utilisescha er cookies per analisar per exempel las activitads sin la pagina.Vus pudais specifitgar en voss navigatur las cundiziuns d'archivaziun e d'access als cookies.
La pagina tetgala: historiaHelvetica
Steinadler: seit 1953 geschützt

Steinadler: seit 1953 geschützt

1946
Foto Margrit Battaglia

Der Steinadler war früher in den Alpen weit verbreitet. So wurden zwischen 1880 und 1900 über 250 Tiere erlegt. Der Steinadler galt als Schädling.

Er sei ein Räuber und hole Eier und Jungvögel aus ihren Nestern. Zudem vergreife er sich regelmässig an jungen Schafen. Und auch Gamskitze würden Opfer. Jäger erhielten darum eine Abschussprämie. 10 Franken pro Abschuss waren in den 1930er und 40er-Jahren viel Geld.

Die Bestände sanken, und der Kanton Graubünden erliess 1948 ein Jagdverbot, das (auf Druck der Jäger und der Landwirte) bald wieder aufgehoben wurde. Seit 1953 ist der Steinadler jedoch gesamtschweizerisch geschützt. Heute besiedeln über 300 Paare unseren Alpenraum.

-------

An Sutselva â igl num da que utschi da rapegna pliras variàntas: igls egns numnan el «evla», tschels «egla», an Tumleastga vean el numno «tschess» ad an Val Schons «tschissùn».

L’evla eara ple bòld darasada lientsch anturn agl antschies da las Alps. Mo ord vesta digl carstgàn valeva ella sco utschi nuschevel. Trànter igls 1880 ad igls 1900 e’gl vagnieu siato passa 250 tschess. El segi egn lader c’angoli igls ovs ord igls gnieus a vomi a la tgatscha d’utscheals giuvens. Plenavànt rapegni el regularmeing tschuts a tschancs. Ear ansols da tgamutschs davaintian l’unfrenda da tschissùns. Mo oziglgi san ign, ca sieus nutrimaint preferieu cunsista surtut da muntanealas, da salvaschegnas disgraztgeadas a capiergnas.

Igls catschadurs survagnevan antocan avànt biabagn 70 ons schizund egn premi par siatar tschissùns: 10 fràncs par evla siatada, quegl earan blears daners pigls ons 1930 a 40. Quella suma corespundess oziglgi a var 200 fràncs.

Mieus bab Stefan Battaglia (1911-1977) veva, sco bleara glieud d’alura, pocs daners a leva betga mancantar da survagnir quella premia. Igls 1945 â el siato egn tschess an la regiùn da Barvugn c’el â alura scho preparar.

Cur ca sia duna Margrit Battaglia â aviert egn café a Domat igls 1946, fageva «igl retg da l’aria» parada sen egn maschùn amiez igl local, ascheia ca parfegn famiglias cun unfànts vagnevan agl Café Battaglia par admirar que majestus utschi.

Cugl taimp tschessava igl diember d’evlas da tala maniera, c’igl cantùn Grischùn â relascho egn scumond da tgatscha igls 1948. Mo quel e dalùnga puspe vagnieu dischmess parveia digl squetsch da la vart digls catschadurs a digls purs. Digls 1953 annà e’l igl tschissùn schurmagieu an l’antiera Svizra. Oziglgi e’gl puspe var passa 300 pêrs ca populeschan igl antschies da las Alps. Da quels vivan radund la measadad agl cantùn Grischùn. Lur diember saregulescha da sez. Dantànt vean constato, c’igl diember d’evlas giuvnas tschessa actualmeing, parquegl ca blearas famealas da tschess cuvan betga ple dus ovs, mobagn me ple egn.

Ti stos esser connectà per agiuntar in commentari
Nagin commentari il mument
Gieri Battaglia
1,202 contribuziuns
18 november 2021
127 guardads
0 like
0 favurit
0 commentari
4 Collecziuns
Network:
Sponsurs:
16,425
816
© 2024 FONSART. Tut ils dretgs resalvads. Dissegnà da High on Pixels.