Nos morts

Sch’ins passa tras las numerusas retschas da fossas el vast santeri sur la claustra dad Ingenbohl frunt’ins meinsvart sin schlatteinas ord tiara romontscha.

L’inscripziun sin la nova crusch-fossa ch’ei leu da cattar dapi ils 20 da settember 2013 tradescha il medem origin.

La trapassada sora Giulitta Livers ei naschida ils 21 d’october 1927 en ina famiglia purila a Breil. Ell’era il novavel affon da diesch ed ha survegniu da batten il num Clementina. Sempladad, luvrusadad e pietusadad eran da quei temps enconuschentas vertids.

La mumma era noss’emprema catechetta, ha sora Giulitta scret en sia cuorta biografia. Il bien exempel dils geniturs ei staus stimulaziun per nus. Ensemen cun mes fargliuns hai jeu astgau passentar in bi temps d’affonza e giuventetgna. Gia baul ha ei tuccau da luvrar e segidar el traffic puril. Suenter haver frequentau la scola primara e secundara a Breil ha ella astgau sescolar ella scola purila tier las soras dominicanas a Glion. En quei emperneivel ambient sededesta en ella bufatg il patratg da survir a Diu ed al concarstgaun.

Finida la scolaziun a Glion – il lontan che giavina. La matta sursilvana, sperta e svegliada, banduna igl intschess romontsch e s’engascha el Hotel Treis Retgs ad Altstätten e passenta leu in bi ed instructiv temps da scolaziun en fatgs da gastronomia per sala e restaurant, in temps ch’ella stess mal d’haver munchentau.

1953 entra la matta da Breil en claustra ad Ingenbohl. Ils da casa han dau cun plascher lur consentiment. Siu giavisch era da vegnir scolasta e missiunara, El Theresianum frequenta ella il seminari per scolastas ed acquista la patenta per il scalem inferiur. 1958 sa sora Giulitta celebrar siu profess. Lu suonda il studi da pedagogia curativa all’Universitad da Friburg ed ella instruescha a Bremgarten en ina scola speciala plirs onns.

Siu grond giavisch dad ir ellas missiuns vegn 1967 pli concrets. Sora Giulitta tuorna ad Ingenbohl e seprepara leutier. Ensemen cun treis soras eis ella ida 1969 cul bastiment da Barcelona a Rio de Janeiro. Il viadi ha cuzzau nov dis. En diversas pleivs dalla Brasilia dattan ellas grond agid pastoral e social. El decuors da 20 onns ha sora Giulitta giu caschun da veser la premura, l’intelligenza e la survetscheivladad dils Brasilians. Tras nossa lavur e scolaziun segidan oz biars indigens e surprendan responsabladad.

Quei fritgeivel svilup e success en Brasilia e la munconza da soras en Svizra ha captivau sora Giulitta da returnr 1988 en la cara Surselva. Zacons onns segida ella en Casa da vegls S. Gions a Mustér. Daventond la pleiv da Lumbrein 1991 vacanta – e survegnend negin plevon – daventa sora Giulitta gidontra pastorala. In decenni ha siu vast engaschi pastoral cuzzau per gronda cuntentientscha dall’entira pleiv.

Naven da 2002 ei la claustra materna ad Ingenbohl puspei siu niev dacasa nua ch’ella presta aunc bia pigns survetschs ed ha temps da far oraziun. Duront siu congedi tier parents a Dardin ha ella terminau nunspitgadamein siu viadi terreter ed ei ida tiel Bab etern. Sia veta ei vargada, uras trestas e bials dis. Ell’ei stada bein tgemblada cun merets pil sogn parvis. A Niessegner zun fideivla, en siu agir plein quitau, cun carezia survetscheivla ha a biars agid prestau. Segner dai all’olma cara glisch, ruaus, beadadad, e cu nossa mort cumpara, gid’en nies davos cumbat. Paul Tomaschett, Brunnen

Sora Giulitta Livers, Ingenbohl (1927–2013)suedostschweiz.ch/zeitung/sora...