Il survetsch activ da trump. Risch Capaul, Lumbrein 1939

Fatg a Luzern la scola da recrut dals 27.2. - 27.5. Giu en la scola de recrut lt. Clavuot da Cuera e Hptm. Frank da Zug. Stai a Luzern tochen ils 25.4. Suenter i per 10 dis ad Oberbipp. Suenter havein aunc passentau ca. 15 dis a Bévilard, lu ina notg levai allas 3 ed i sur il Weis¬senstein. Lu suenter in viadi da 12 uras arrivai a Solothurn nua che nus essan vegni relaschai.

Survetsch activ.

La notg dils 28-29 d’uost allas 11 u. ei vegniu ordinau la mobilisaziun-generala! Sundel ius en Val tier la III/235. Ils 29 la sera marschai naven da Val allas 6 ed i a Kirch-alp. Stai leusi allas 4 la damaun.

Ils 2 da sett. ein ils Tudestgs ruts en Pologna e nus essan vegni tarmess a Bivio. Viagiai en auto da vitgira da Val allas 5 ed i a Cuera sur Lenzerheide a Casti, tras la Sursaissa Rom. a Bivio. Da leu essan aunc vegni spedi s’igl Julier sut commando da Hptm. Nadig da Cuera.

Ils 6 da nov. ei il Batt. 91 vegnius puspei ensemen a Cuera. La I/91 haveva premlt. Cavelty da Sagogn a Turitg. Aunc quella sera havein giu alarm allas 2 e marschai a Flem-Casa d’uaul. Ils 11 da nov. ei stau in di ch’ins temeva mintga mument ch’ils tudestgs rumpien en Svizzera e nus eran preparai per ir a Basel. Ei denton iu ora en bein.

A Flem essan stai tochen igl 1 da dec. Igl 1 levai allas 4 ed i a Rehanau. Leu essan vegni cargai en tochen Tusaun e da leu a Spligia a pei. Stai a Spligia mo 1 di e lu pervia d’in cass dil Titus vegni tarmess a Medels Rhw. A Medels sundel staus 4 jamnas e celebrau a Nufenen igl emprem Nadal d’uiara. Ils 27 ius per 1 meins a casa.

1940

Ila 24 da schaner vegni clamai a Cuera, ed ils 27 vegni relaschai.

Ils 2 da matg ein ils tudestgs ruts en Belgia, ed igl ei puspei vegniu mobilisau l’entira armada. Dals 2 da matg, tochen ils 2 da zercladur puspei staus a Kirchalp.

Ils 13 da zercladur ei il Batt. 91 ius a Corcelles-le-Jorat (Kt. Vad.) Ils 29 vegni ensi ed i ad Arosa cun la IV/91 sil Hof Maran.

Ils 6 d’uost i naven d’Arosa ed i a Cuera. Durmiu sin La Quadra, alls 3 ei stau resvegl. Ils 7 d’uost ei il 91 vegnius partius si sco guardia dils internai.

Sundel vegnius a Pany-Gadenstätt (Port), havevan ca. 90 internai franzos. Ils internai franzos stevan sut il commando da Cap. Martinot.

Stai a Pany tochen ca. ils 25 da sett. e lu i a casa Uralub. Staus a casa tochen ils 14 d’october, lu ius giu Domat tier la I/91. Stai in per dis a Domat e lu i ca. 20 umens en Val tier internai. Ils 24 oct. ei la comp. vegnida relaschada per 10 dis.

Ils 4 da november essan puspei i en survetsch. Igl emprem a Domat in per dis e lu ei la I/91 vegnida partgida tier las fortezias ell’Engiadina sut commando da Cap. Riedi de Sursaissa. Jeu sundel vegnius a Maloja en la fortezia Maloja-Strasse. Havevan leu exerseci vid la M.G. Il secund nadal d’uiara vai celebrau a Maloja, ei stau ina stupenta fiasta. Sur ils firaus nadal sundel staus a Sontget (Bergaglia) sin guardia, essent che las fortezias ein vegnidas serradas quels dis. Sur daniev sundel ius per 3 dis a casa.

1941

Ils 2 da schaner sundel puspei ius a Maloja e stai leu tochen ils 15 e lu i a Bevers ed ils 17 a Cuera, nua che nus essan ils 18 vegni relaschai finalmein.

Ils 17 da zercladur puspei vegni clamai a Tusaun e quella notg i aunc a Domat. A Rotenbrunnen erel empau staunchels ed hai anflau per bien star empau anavos e schèr. Cun mei era Kpl. C.J. Stai leu empau. Arrivai a Domat ch’ei era si in bi sulegl. Lu essan vegni clamai avon nies cap. C. e dar plaid e fatg sur dil secuntener della notg vargada.

Staus a Domat tochen il 22-6 e lu ius en congedi. Igl 1. da fen. ei il 91 vegnius relaschaus aschia ch’jeu vai buca giu ded ir pli.

Ils 14 d’october vegni clamai a Tusaun. Aunc quella sera i tras la Viamala ad Andeer. Da leu a Sufers e sur Sufers si tier il lag Suretta cun in turnister sco ina pegna e cufflava mordio. Durmiu quella notg sin quei cuolm en la neiv, mender che tgauns e l’auter di giu manever sil Tambo e la sera vegni a Spligia e lu puspei a Tusaun.

L’auter di vegni cargai en e vegni a St. Margrethen. Leu ha fatg miserabla aura gl’entir cuors. La notg er’ei il bia dad ir a spass cun enzatgei brin si dies. Ils davos dis vein giu in manever encunter ina scola da recrut. I sur Rüti ed arrivai a Pfäffikon (Turitg) nua che col. brig. Erlach ha siglentau empau vi e neu nus. Quella sera vegni transportai a Tusaun ed il 21 da nov. vegni ralschai cun ul detg dies, pertgei stau er’ei in cuors digl uffiern ed empriu ton sco de star a casa sin pegna.

Schon ils 18 da dez. essan puspei vegni clamai en survetsch. Essan stai a s. Murezi e semurdiai entuorn cun 2 aissas fermau vid ils calzers. Era mintga di ded ir cun quei sil Corviglia, sil Bernina, Diavolezza e dapertut. Il bia er’ins sin zatgei auter che sils skis, aber plaunsiu vegneva ei sera mintga di. A s. Murezi havein celebrau il 3. nadal d’uiara.

1942

Stai a S. Murezi aunc tochen ils 14 de schaner e lu i sur igl Julier cun aissas Kanadiers e caura (turnister) tut ensemmen. Igl 1. di tochen Tinizung e l’auter di a Tusaun e vegni relaschai il 17 da schaner.