Nus analisain da moda anonimisada las infurmaziuns da noss utilisaders per pudair porscher in meglier servetsch e satisfar a lur basegns. Questa pagina utilisescha er cookies per analisar per exempel las activitads sin la pagina.Vus pudais specifitgar en voss navigatur las cundiziuns d'archivaziun e d'access als cookies.
La pagina tetgala: historiaHelvetica
Il hafner da Bugnei

Il hafner da Bugnei

Archiv cultural Tujetsch

Il Sep Antoni Hafner

Hafner nuot, plitost scadler ni figulant, ni semplamein in luvrer che fa vischala da tiaracotga. Ed el ha giu num Sep Antoni Deragisch, siu fegl era, ed il descendent dil secund Sep Antoni ei staus il Duri Vigeli Deragisch da Bugnei. - Dil fuorn el plaunterren che cunteneva tuttina melli tocs enina e dil luvratori sut la stiva cun la roda digl uler ed ils models differents - nuot, lidinuot pli.

El, il vegl Sep Antoni Deragisch che fuva vegnius si dil Schuob ils 29 da mars digl onn 1834 cun in prima attestat, suttascrets dil burgamester Weber, ed ei stat scret lien:

«... dem 19 Jahre alten Joseph Ant. Deragis von Tavetsch Canton Chur beurkundet, dass er nach ordnungsgemäss erstandener Lehrzeit sich der durch die Gewerbe-Ordnung vorgeschriebenen Prüfung unterworfen und dass er dabei solche Kenntnisse in seiner Profession bewiesen hat, dass er zum Gesellen befördert ..."

Ed a Bugnei ha el scochemai entschiet cun siu mistregn sper la lavur dil funs ed ils dis da malaura. Leu nua ch'el ha dau fuorma, bein ina zun mudesta e per la glieud sempla, a ses ruogs, allas caffetieras e broccas, a scadialas e miolas, a crucifix ed a parlets d'aua benedida, als brocs da flurs, a naschors e tentaschors. Epi - ha il Sep Antoni teniu ault las pegnas da tiaracotga (da quadrels). En sia stiva ha el fatg ina - aschia per mussar ora. Mo encunter la pegna scalegl ha el drizzau ora pauchet.

Cun la rata u cul carret eis el semess sin via, engiu ed ensi, da Tschamut tocca Glion, la fatschenta mava buca mal. E nuotatonmeins ha la gasetta «Igl amitg della Religiun e della Patria» susteniu la nova industria, sco per semeglia el numer dils 10 da schaner 1838, sut il tetel «Tuietsch».

«... Schon dis ed onns ha la Patria grischuna termess naven grevas summas daneers per vischalla ed autras faturas de tiarra-cotgia. Ussa aber havessen nus ina fabrica de semiglionts artikels denter nus. Passa in onn ei tscheu in figulant (luvrer de tiarra- cotgia) che ha baghegiau si fuorn e laboratori, e producescha da tuttas sorts faturas da tiarra-cotgia sco vischallas, quadrells per pegnas etc. Ei fuss ludeivel, sche buns patriots e sez la Regenza encuressen de sustener quella e semigliontas interpresas cun ina ner l'autra favur ... »

Ei tucca era cheu da sepagar da raschuns. L'arschella giu dalla Val Fistatg (sillas plauncas dil Cuolm da Vi) ei nuota stada pli ch'in ton, las colurs dalla glasira han entschiet a vegnir onz caras, sco la lenna da scaldar il fuorn era ed il Sep Antoni il secund vess munglau dar la vischala miez per nuot. Ton ch'el sez ed il fegl Duri Vigeli Deragisch han survegniu avunda; cun la tiarza generaziun ei l'industria da Bugnei ida en.

(Cudisch da Tujetsch 1986)

Fontaunas

Gadola, Guglielm: La fabrica de vischala de tiara cotga a Bugnei. Tenor P. Notker Curti. En: Il Glogn 1929, p. 34-37

Ti stos esser connectà per agiuntar in commentari
Nagin commentari il mument
Archiv cultural Tujetsch
1,212 contribuziuns
24 settember 2018
319 guardads
1 like
0 favurit
0 commentari
2 Collecziuns
Gia 1,280 documentss associadas cun 1920 - 1929

Collecziuns:

Network:
Sponsurs:
16,515
825
© 2024 FONSART. Tut ils dretgs resalvads. Dissegnà da High on Pixels.